We zijn allemaal weleens vergeetachtig of verward. Dit is een volkomen normaal verschijnsel en niets om je zorgen over te maken. Maar bij oudere mensen kan verwardheid serieuze vormen aannemen. Verwardheid bij ouderen heeft veel verschillende oorzaken. Wanneer je deze weet te herkennen, kun je beter handelen en hulp bieden. In deze blog lees je alles over waardoor verwardheid bij ouderen kan optreden en hoe je het herkent.
Hoe herken je verwardheid bij oudere mensen?
Plotse verwardheid bij ouderen noem je ook wel een delier. Deze acute verwardheid bij ouderen heeft niets te maken met dementie en wordt veroorzaakt door een andere onderliggende lichamelijke aandoening of een stressvolle situatie. Je kunt een delier herkennen aan het volgende gedrag:
- Afwezig: Iemand met acute verwardheid vertoont vreemd gedrag. Het is moeilijk om een gesprek aan te gaan en het lijkt alsof de persoon er niet helemaal bij is met zijn aandacht.
- Tijdsbesef: Bij een delier kan het dag/nachtritme verstoord raken. Hierdoor slaapt iemand overdag en is hij juist ‘s nachts wakker en actief. Het complete gevoel voor tijd is weg.
- Vergeetachtig: Vaak weten mensen niet meer welke dag van de week het is en worden zaken die kort geleden gebeurd zijn vergeten. Ook kan het gebeuren dat mensen niet meer weten waar ze zijn.
- Angst: Het is logisch dat je angstig wordt wanneer je een delier hebt. Je herkent je omgeving niet meer, herkent de mensen om je heen niet en weet letterlijk niet wat er aan de hand is met je.
- Hallucinaties: Ook komen hallucinaties voor, waarbij de persoon mensen of dingen ziet die niemand anders ziet, geuren ruikt die niemand anders ruikt en geluiden hoort die anderen niet horen.
Iemand die in een delier verkeert, wordt onrustig of juist heel erg lusteloos. De emoties wisselen elkaar af van boosheid en verdriet naar agressie en achterdocht. Omdat het klachtenbeeld gedurende de dag zo wisselend is, is een delier moeilijk te herkennen.
Verwardheid bij ouderen en de oorzaken
De oorzaken voor een delier zijn legio. Wanneer je de oorzaken kent, kun je van tevoren rekening houden met het risico op een delier. Zo kan er acute verwardheid ontstaan door bijvoorbeeld een grote operatie, een infectieziekte of een longontsteking. Ook een blaasontsteking kan verwardheid bij ouderen creëren. Daarnaast kunnen stofwisselingsstoornissen, hormonale schommelingen, medicijngebruik en slaapgebrek een delier opwekken. Wanneer ouderen plotseling stoppen met roken en alcoholgebruik, is het risico op een delier ook verhoogd.
De behandeling van een delier
Naar schatting krijgt 10% tot 40% van alle ouderen in het ziekenhuis een delier. Een delier kan een aantal uur duren, een paar dagen of zelfs een paar weken. Wanneer dit niet tijdig wordt opgemerkt, kan er blijvende schade aan de hersenen ontstaan. Zodra de onderliggende oorzaak wordt aangepakt, zal ook het delier afnemen en vanzelf weggaan.
Wil je meer weten over de oorzaken van plotselinge verwardheid? Ga dan eens in gesprek met een medewerker van een thuiszorgorganisatie in de buurt. Die vind je door je postcode in te vullen op de startpagina van deze website.